Ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum
Ngày đăng: 30/03/2021
Lượt xem: 3816
Tháng 7-8/2020, chúng ta ghi nhận hàng loạt ca ngộ độc botulinum liên quan đến một thương hiệu pate chay khiến cộng đồng những người ăn chay lo lắng. Đến nay, cuối tháng 3/2021 cũng ghi nhận một số trường hợp ngộ độc nặng nghi ngờ do ăn phải pate chay nhiễm botulinum, trong đó có trường hợp bé gái 16 tuổi nhập viện BV Nhi Đồng 2 trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp phải trợ thở bằng máy, dùng thuốc giải độc được vận chuyển từ BV Bạch Mai ngay trong đêm cấp cứu.
Trước tình hình đó, bệnh viện xin gửi đến quí phụ huynh một số thông tin cần thiết liên quan đến ngộ độc botulinum.
1. Ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum như thế nào?
- Ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum thường liên quan đến ăn uống các thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp đã nhiễm độc tố botulinum do chủng vi khuẩn Clostridium sinh ra.
- Bệnh cảnh chủ yếu của ngộ độc này là gây liệt toàn bộ các cơ lan dần từ trên xuống, tùy mức độ khác nhau, nhẹ thì người bệnh vẫn tỉnh táo, yếu nhẹ cơ, nặng có thể liệt cơ hô hấp gây suy hô hấp dẫn đến tử vong.
- Thời gian khởi phát bệnh thông thường 12 – 36 giờ sau ăn, phần lớn trong vòng 24 giờ, có thể khởi phát chậm trong vòng 6 – 8 ngày.
2. Các triệu chứng ngộ độc thường gặp?
- Thông thường đầu tiên là nôn ói, đau bụng, sau đó chướng bụng và nặng hơn có thể liệt ruột.
- Liệt đối xứng 2 bên: nhẹ (mỏi cơ) đến nặng (liệt hoàn toàn các cơ) nhưng không có rối loạn cảm giác. Tình trạng liệt nặng gây suy hô hấp, bí tiểu kèm theo.
3. Xử trí cấp cứu thế nào?
- Nếu bệnh nhân có biểu hiện ngộ độc sớm ngay sau ăn, khuyến cáo phụ huynh có thể thực hiện gây nôn tại nhà ngay (nằm đầu thấp, móc họng kích thích nôn) nhưng cần thận trọng tránh gây hít sặc vào đường hô hấp. Tốt nhất đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt nếu nghi ngờ ngộ độc.
- Việc điều trị giải độc tố được chỉ định ngay khi yếu tố lâm sàng và dịch tễ nghi ngờ, đôi khi không cần chờ kết quả xét nghiệm tìm thấy độc tố botulinum trong thực phẩm, trong chất nôn, dịch dạ dày, dịch ruột, phân hoặc máu bệnh nhân).
4. Phòng ngừa ra sao?
Ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum đa phần là ngộ độc nặng, tỉ lệ tử vong cao, thời gian liệt kéo dài, do vậy, phòng ngừa vẫn là điều quan trọng nhất.
- Chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, có tiêu chuẩn chất lượng và an toàn được chứng nhận.
- Thận trọng với thực phẩm đóng hộp, khi mở có mùi hoặc màu sắc hoặc vị thay đổi bất thường nên bỏ ngay.
- Ưu tiên ăn thực phẩm mới chế biến, mới nấu chín.
Tài liệu tham khảo: Quyết định số 3875/QĐ-BYT Hướng dẫn tạm thời chẩn đoán, điều trị ngộ độc botulinum. Bộ y tế ban hành ngày 07/09/2020.
THS.BS Nguyễn Đình Qui - Phó Khoa Nội 1
Đăng bởi: Thúy Nguyễn
Các tin khác
Hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em 16/06/2024
Xử trí đúng trong sơ cứu đuối nước ở trẻ em 12/08/2023